We leven langs de rand van het onbegrijpelijke.
Er is de veilige kant van het vertrouwde, alledaagse leven. Waar je je helemaal kan richten op de plannen en ideeën die in je opkomen. En waar je jouw omgeving kan vormgeven zoals je wilt. Je zet daarmee het onbegrijpelijke zoveel mogelijk op afstand.
Maar wat gebeurt er als je ineens aan de andere kant belandt, en je bent omringd door het onbegrijpelijke? Je hebt daar geen houvast meer en verdwaalt er in intense emoties. Bijna iedereen heeft dat wel eens meegemaakt.
Misschien herinner jij je nog zo’n ingrijpende, persoonlijke ervaring. Lukt het om het gevoel dat je toen had nog eens op te roepen?
En wanneer nu iemand anders in zo’n situatie zit, kan je je daar ook enigszins een voorstelling van maken?
Een gedeelde ervaring
Het onbegrijpelijke is heel tastbaar, en de uitingen ervan grijpen diep in op onze levens.
Kunnen we dit ook in een structureler verband bekijken, vanuit een overzichtsperspectief?
Mag je vinden dat elke intense, persoonlijke ervaring niet alleen uniek is, maar ook gezien kan worden in een breder menselijk kader? Wij vinden van wel, mits je die persoonlijke ervaringen in hun eigen waarde laat en niet relativeert.
‘Langs de rand van het onbegrijpelijke’ beschrijft volgens ons een wezenlijk kenmerk van het menselijke bestaan. Het is een gedeelde situatie waarin we allemaal leven, aan de grens tussen dat wat ons vertrouwd is en dat wat we niet begrijpen.
Dat biedt kansen om het eigen persoonlijke bestaan te overstijgen en verwantschap met anderen te voelen…
Projecten door onderzoekers en makers
‘Langs de rand van het onbegrijpelijke’ is ook een werkhouding van onderzoekers en makers in kunst, cultuur en wetenschap. Zij richten dan hun aandacht op ervaringen in het onbegrijpelijke, en proberen deze te beschrijven, te verbeelden of op andere manieren toegankelijk te maken.
Zij laten zien dat het onbegrijpelijke iets is dat zich bijvoorbeeld om ons heen bevindt, zoals de kosmos en de natuur. Of binnen in ons, in de werking van onze hersenen en ons lichaam. En vaak tonen ze ook aan dat wij zelf het onbegrijpelijke voortbrengen, door onze plannen en ideeën, en in de onvoorziene effecten van onze acties. Waarmee het ook een sociaal fenomeen wordt, en zich manifesteert in de onderlinge relaties tussen mensen.
Je zou kunnen zeggen dat kunst, cultuur en wetenschap ons op een veilige, afgeschermde manier ervaringen in het onbegrijpelijke laten meemaken. In die projecten krijgt dat wat een algemeen menselijk gegeven is telkens een unieke vorm.
Bekijk de verzameling Boeken over Nederland die hierover gaat.
Verwijs in de tekst op een organische manier naar: